BADAJMY CHOLESTEROL
Cholesterol całkowity to związek chemiczny zaliczany do tłuszczów (lipidów). Potrzebny jest
w organizmie do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i hormonalnego. Jego
zbyt wysoki poziom może, niestety, przyczynić się do rozwoju chorób układu krążenia.
Cholesterol nie jest związkiem szkodliwym dla naszego organizmu – wręcz przeciwnie. Jest
ważnym budulcem błon komórkowych, otoczki mielinowej nerwów. To dzięki niemu pod
wpływem promieni UV jest syntezowana witamina D3. To on przyczynia się do produkcji
niektórych hormonów, np. estrogenów i testosteronu. Cholesterol stanowi również ważny
składnik żółci, przez co wspomaga trawienie tłuszczów. Dostarczany jest do organizmu wraz
z pożywieniem. Produkowany jest także przez organizm z innych związków tłuszczowych.
LDL i HDL
Na poziom cholesterolu całkowitego składają się dwie frakcje: cholesterol LDL, tzw. zły, oraz
cholesterol HDL, zwany „dobrym”. Złym nazywane są potocznie lipoproteiny LDL (z ang.
low density lipoproteins) o małej gęstości i wielkości, które wśród lipidów zawierają około 40
proc. estrów cholesterolu. To właśnie one transportują cholesterol z wątroby do tkanek
pozawątrobowych. Omawiany związek chemiczny po połączeniu z innymi substancjami
odkłada się w ścianach tętnic, przyjmując postać blaszek miażdżycorodnych. Wraz z jego
wzrostem rośnie ryzyko rozwoju miażdżycy, która może prowadzić np. do choroby
wieńcowej, nadciśnienia tętniczego, zawału serca oraz udaru. Przeciwieństwem cholesterolu
LDL jest frakcja HDL (high density lipoproteins) o dużej gęstości i wielkości poszczególnych
cząsteczek. Lipoproteiny zawierają po 50 proc. białek i lipidów. Zawarte w nich fosfolipidy –
lecytyny – oczyszczają tętnice z miażdżycorodnego cholesterolu i przenoszą go do wątroby.
W związku z tym im więcej dobrego cholesterolu HDL w osoczu krwi, tym mniejsze ryzyko
miażdżycy, a im wyższe stężenie LDL, tym większe ryzyko choroby.
Dieta i ruch
Chcąc uniknąć problemów z cholesterolem, powinniśmy dbać o prawidłowo zbilansowaną
dietę oraz aktywność fizyczną. W jadłospisie powinny się znaleźć między innymi następujące
warzywa: kapusta, papryka, chili, ogórki, cebula, czosnek itp., oraz owoce: jabłka, wiśnie,
śliwki, jagody czy maliny. Należy zadbać o spożywanie wielonienasyconych kwasów
tłuszczowych, które znajdują się np. w rybach i olejach tłoczonych na zimno. Aby utrzymać
właściwy poziom cholesterolu, trzeba ograniczyć spożycie tłustych potraw, np. tłustego
mięsa, tłustych serów, mleka itp. Ważne jest również unikanie utwardzonych tłuszczów
roślinnych, które znajdziemy głównie w słodyczach i ciastkach. Jeżeli do zdrowej diety
dołączymy regularną aktywność fizyczną, unikanie stresu, papierosów (również e-
papierosów) i alkoholu, możemy uniknąć nadmiaru złego cholesterolu, a tym samym
zmniejszyć ryzyko rozwoju miażdżycy.
Normy
W zależności od kraju, w którym wykonuje się badania, różne są normy ustalone dla tej
substancji. W Polsce stężenie cholesterolu całkowitego na poziomie 200 mg/dl uznaje się za
prawidłowe u osób zupełnie zdrowych i młodych. Zaleca się, aby stężenie cholesterolu HDL
było większe od 40 mg/dl (u kobiet powyżej 46 mg/dl), natomiast stężenie frakcji LDL nie może przekraczać 115 mg/dl. Poziom trójglicerydów nie powinien być większy od 150
mg/dl.
Ewa Sądej
Źródło:
Nasz Dziennik, Czwartek, 13 stycznia 2022, Nr 9 (7274)
https://wp.naszdziennik.pl/2022-01-13/359619,badajmy-cholesterol.html
https://www.szlachetnezdrowie.pl