Poliomyelitis (nagminne porażenie dziecięce lub choroba Heinego-Medina) to ostra choroba zakaźna wywoływana przez poliowirusy. Najczęstszym źródłem zakażenia jest bezpośredni kontakt z chorym człowiekiem. Zakażenie szerzy się głównie drogą pokarmową przez przedmioty i środki spożywcze zakażone wydzielinami z gardła lub kałem oraz drogą kropelkową. Poliowirusy dostają się do organizmu przez usta lub nos. Jeżeli dostaną się do ośrodkowego układu nerwowego, mogą wywoływać uszkodzenie nerwów, co może prowadzić do niedowładu lub porażenia mięśni.
Okres wylęgania choroby wynosi od 3 do 35 dni, w tym od 3 do 6 dni dla postaci bez porażeń oraz od 7 do 21 dla postaci porażennnej.
Objawy
Objawy występują zwykle po 7 – 14 dniach od infekcji. Chorzy wydalają wirusy z kałem nawet do 6 tygodni. Okres największej zakaźności występuje od kilku dni przed pojawieniem się pierwszych objawów choroby do 3-4 tygodni po ich wystąpieniu. Do głównych objawów należą: bóle głowy, poczucie ogólnego rozbicia, nieżyt żołądkowo-jelitowy, uczucie sztywności karku i pleców, podwyższona temperatura.
Występowanie
Poliomyelitis jest bardzo ciężką chorobą zakaźną. Przed wprowadzeniem szczepień było przyczyną tysięcy zgonów oraz kilkunastu tysięcy przypadków trwałego inwalidztwa u dzieci w wieku szkolnym na świecie. Nadal istnieje ryzyko przeniesienia poliowirusów przez podróżnych lub imigrantów z afrykańskich lub azjatyckich krajów, w których poliomyelitis występuje.
Szczepionka
W ramach szczepienia podstawowego podaje się podskórnie lub domięśniowo poliwalentną inaktywowaną szczepionkę IPV (1,2,3 typ wirusa). Odstępy między poszczególnymi dawkami szczepionki powinny obejmować okres 6-8 tygodni. W 6 roku życia podaje się przypominjąca dawkę szczepionki inaktywowanej IPV.
Skuteczność i bezpieczeństwo
Szczepionki IPV są szczepionkami bezpiecznymi. Bardzo rzadko występują odczyny miejscowe, tj.: lekkie zaczerwienienie, ból, stwardnienie lub obrzęk w miejscu wstrzyknięcia i utrzymują się zwykle 1-2 dni. U niektórych dzieci i dorosłych po podaniu szczepionki IPV mogą wystąpić objawy nieswoiste tj.: bóle głowy, wymioty, biegunka.