Wirus HPV to ludzki wirus brodawczaka. Zakażenia wirusem HPV mogą prowadzić do raka szyjki macicy i odbytu u kobiet oraz raka jamy ustnej, gardła, odbytu i prącia u mężczyzn.
Okres wylęgania wynosi od 1 do 6 miesięcy. Okres zakaźności dotyczy czasu utrzymywania się zmian chorobowych.
Objawy
Objawy zakażenia HPV mogą przebiegać pod postacią zakażenia bezobjawowego lub zakażenia pod postacią brodawek stóp, brodawek zwykłych, brodawek płaskich, brodawek młodzieńczych krtani, brodawek w okolicach narządów płciowych oraz odbytu tzw. kłykcin kończystych, zmian przednowotworowych żeńskich narządów płciowych (szyjki macicy, sromu i pochwy) oraz raka szyjki macicy. Zakażenie przetrwałe, utrzymujące się w długim okresie czasu może prowadzić do neoplazji szyjki macicy, nabłonka wielowarstwowego płaskiego szyjki macicy, a w konsekwencji raka płaskonabłonkowego i raka inwazyjnego. Do zakażenia HPV dochodzi drogą płciową, najczęściej w początkowym okresie po rozpoczęciu aktywności seksualnej.
Występowanie
Rak szyjki macicy jest drugim pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym kobiet między 14 a 44 r.ż. W 2007r. w Polsce raka szyjki macicy rozpoznano u 4057 kobiet, 1907 z nich zmarło z tego powodu.
Szczepionka
Szczepionki przeciw HPV są preparatami oczyszczonych cząstek wirusopodobnych jednego lub kilku typów wirusa otrzymanych drogą rekombinacji genetycznej. Szczepionki przeciwko HPV są przeznaczone do stosowania u dziewcząt i młodych kobiet w profilaktyce zmian przednowotworowych szyjki macicy oraz raka szyjki macicy związanych z zakażeniem HPV oraz chłopców i młodych mężczyzn. W Polsce dostępne są tzry szczepionki: dwuwalentna przeciw typom HPV-16 i HPV-18, czterowalentna przeciw typom HPV 16, HPV-18, HPV-6 i HPV-11 oraz dziewięciowalentna przeciw typom HPV-6, HPV-11, HPV-16, HPV-18, HPV-31, HPV-33, HPV-45, HPV-52 i HPV-58.
Skuteczność i bezpieczeństwo
Szczepionki przeciw HPV są bezpieczne i dobrze tolerowane, są stosowane w ramach powszechnych programów szczepień w wielu krajach na całym świecie. Podano je ponad 72 mln osób. Obserwujemy niewiele działań niepożądanych jak ból w miejscu wstrzyknięcia. zaczerwienienie, świąd, obrzęk, zmęczenie, ból głowy i mięśni, najrzadziej notowane są zaburzenia ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha), odczyny ze strony skóry (rumień, świąd pokrzywka, zawroty głowy i miejscowe zaburzenie czucia).
Wyniki badań klinicznych wskazują na skuteczność szczepionek pzreciw HPV w profilaktyce zmian pzredrakowych szyjki macicy oraz brodawek narządów płciowych. Znamy przesłanki wskazujące, że szczepionki chronia również przed rozwojem raka szyjki macicy oraz innych nowotworów związanych z HPV (pochwy sromu, prącia, odbytu).
Przeciwwskazania
Szczepienia przeciw HPV nie powinny być podawane dziewczętom poniżej 9 lat, kobietom w ciąży, osobom z uczuleniem na którykolwiek ze składników szczepionki. Brak danych na temat stosowania szczepionki u osób z obniżoną odpornością, np. u pacjentek z HIV lub otrzymujących leki immunosupresyjne.