WZW typu A to choroba zakaźna wywołana przez wirusa HAV (Hepatitis A Virus).
Do zakażenia może dojść podczas:
• bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną,
• spożycia zakażonej żywności,
• spożycia zakażonej wody,
• umycia rąk w zakażonej wodzie.
Wirusowe zapalenie wątroby typu A określane jest również jako żółtaczka pokarmowa lub „choroba brudnych rąk”.
Okres od zakażenia do wystąpienia objawów wynosi od 2 do 8 tygodni (najczęściej 4 tygodnie).
Objawy
Zakażenie WZW typu A przebiega:
• bezobjawowo,
• z łagodnymi objawami,
• z różnie nasilonymi objawami od osłabienia, braku apetytu, mdłości po bóle stawowe.
W grupie dzieci do 5 r.ż. 50-90% zakażeń WZW typu A przebiega bezobjawowo lub z łagodnymi objawami. W grupie 70-95% dorosłych zakażenia wzw A są objawowe, częściej z ciężkimi objawy choroby. U 70% dorosłych zakażenie wzwA przebiega pod postacią żółtaczki. Zakażenie WZW typu A nie prowadzi do rozwoju przewlekłego zapalenia wątroby, marskości ani pierwotnego raka wątroby. Odporność po zachorowaniu utrzymuje się całe życie.
Występowanie
W Polsce w ciągu ostatnich kilku lat kilkunastokrotnie wzrosła liczba zachorowań na WZW typu A. Chorują nieuodpornione dzieci oraz coraz starsze grupy nieuodpornionych dorosłych. Ocenia się, że prawie 80% populacji w wieku 30-55 lat jest nieuodporniona. Osoby starsze powyżej 70 lat są uodpornieni, ale wśród dorosłych do 40 lat jedynie 6,5% ma przeciwciała przeciw wzwA.
Rocznie na Świecie notowanych jest 1,4 mln zachorowań, chociaż jest ich w rzeczywistosci znacznie więcej, ocenia się, że zgłaszany jest jedynie co dziesiąty przypadek zachorowania. Zakażenia WZW typu A najczęściej wystepują na terenach o złym stanie sanitarnym, wśród osób nie przestrzegających higieny. Wśród krajów o wysokiej endemicznosci zachorowań na WZW typu A wymieniane są: Bułgaria, Egipt, Tunezja, kraje regionu Morza Śródziemnego i Afryki.
Szczepionki
Szczepionki przeciw wzw A dzieli się na:
monowalentne (wymagają podania 2-ch dawek w optymalnym odstępie 6-12 miesięcy, jednak zgodnie z informacją w Charakterystyce Produktu Leczniczego druga dawka szczepionki Avaxim może być podana do 36 miesięcy po pierwszym szczepieniu, a druga dawka szczepionki Havrix Adult może być podana do 5 lat od podania pierwszej dawki).
skojarzone uodparniające przeciw wzw A i wzw B w jednym wkłuciu (wymagają podania 3-ch dawek w odstępie 0-1-6 miesięcy).
Skuteczność i bezpieczeństwo
Skuteczność szczepionki przeciw WZW typu A mierzona poziomem przeciwciał oceniana jest na ok. 95% po podaniu 1 dawki szczepionki oraz 100% po podaniu dwóch dawek szczepionki. Zawierają one inaktywowany wirus HAV i są uznawane za bardzo bezpieczne. Najczęstszymi, miejscowymi odczynami po podaniu szczepionki są zaczerwienienie, obrzęk i bolesność w miejscu podania (u 20-40% szczepionych). U ok. 15% szczepionych mogą występować objawy ogólne o niewielkim nasileniu takie jak ból głowy, u mniej niż 10% szczepionych może występować przejściowa gorączka i objawy ze strony układu pokarmowego.
Przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do szczepień przeciw wzw A są:
• nadwrażliwość na składniki szczepionki,
• reakcje alergiczne po podaniu wcześniejszej dawki,
• choroba o umiarkowanym bądź ciężkim pzrebiegu z gorączka lub bez.