Kiedyś było nazywane gośćcem lub artretyzmem. To przewlekła układowa choroba tkanki
łącznej, o podłożu autoimmunologicznym, trudna do leczenia, o charakterze
postępującym. Najwięcej chorych jest między 40. a 50. rokiem życia, ale zdarzają się
również osoby młodsze, a nawet dzieci.
Do najczęściej pojawiających się początkowych symptomów reumatoidalnego zapalenia
stawów (RZS) zalicza się bóle stawowe zaraz po przebudzeniu, sztywność mięśniowa,
ogólne uczucie zmęczenia, rozbicia i osłabienia, nawracające stany podgorączkowe,
zmniejszenie masy ciała, brak apetytu i nadmierna potliwość. W niektórych przypadkach
mogą pojawić się dolegliwości bólowe oraz niewielki obrzęk pojedynczego stawu dłoni
bądź stopy. W późniejszym etapie występuje symetryczne zapalenie stawów. W pierwszej
kolejności dotyczy to drobnych stawów dłoni oraz stóp, następnie wraz z rozwojem
choroby zapalenie może się rozwijać, przechodząc na stawy kolanowe, barkowe oraz
szyjne. Na tym etapie dochodzi do zniszczenia chrząstki stawowej, a także kości.
Pojawiają się charakterystyczne guzki reumatoidalne i deformacje stawów. Oprócz tego
występuje osłabienie, sztywność, zaniki mięśniowe, przykurcze i ograniczenie ruchomości
stawowej, zaburzenia mowy, czucia, równowagi, tkliwość stawowa, a także zawroty
głowy. Wraz z rozwojem schorzenia pojawiają się objawy pozastawowe. RZS może zająć
naczynia krwionośne, serce, płuca, układ nerwowy, a nawet oczy i nerki. Efektem tego są
różnego rodzaju wtórne, choroby – trudne do leczenia.
Postawić diagnozę
Reumatoidalne zapalenie stawów rozwija się stopniowo, z tego względu początkowe
objawy nie są zbyt dotkliwe. Niestety, następstwem tego jest późne zgłaszanie się
chorych do lekarza, gdy dolegliwości są już bardzo charakterystyczne dla tego
schorzenia. Prócz wywiadu, pacjent u którego jest podejrzenie RZS, otrzymuje
skierowanie na podstawowe badania laboratoryjne – obejmują badania krwi na obecność
specyficznych przeciwciał: reumatoidalnego czynnika RF oraz przeciwciał przeciwko
cyklicznemu peptydowi cytrulinowanemu (anty-CCP).
Przyczyny i leczenie
Niestety, do tej pory nie ustalono określonej przyczyny powodującej reumatoidalne
zapalenie stawów. Na rozwój tej choroby wpływać może wiele czynników, dlatego też aby
postawić odpowiednią diagnozę, potrzeba przeprowadzić wnikliwy wywiad oraz
specjalistyczne badania. Jest to bardzo poważne schorzenie. Nieleczone bardzo szybko
postępuje, prowadząc do nieodwracalnych zmian oraz niepełnosprawności. Co prawda nie
wynaleziono leku, który potrafi całkowicie zahamować rozwój choroby, jednak dzięki
szybkiej diagnozie oraz wdrożeniu właściwej farmakoterapii, rehabilitacji, a także diety
można znacząco spowolnić postęp tego schorzenia, ograniczając ryzyko pojawienia się
patologicznych zmian w organizmie. Leczenie trwa do końca życia, ale należy pamiętać,
że podjęcie prawidłowych kroków może sprawić, iż choroba ta nie będzie miała zbyt wielu
skutków ubocznych, dzięki czemu można zachować pełną sprawność.
Głównym celem leczenia jest łagodzenie dolegliwości bólowych. Efekt taki uzyskuje się,
wprowadzając szereg leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Nieodłącznym
elementem leczenia powinna być indywidualnie dobrana rehabilitacja, opierająca się na
licznych zabiegach, ćwiczeniach i masażach.
Rehabilitacja RZS ma na celu przywrócenie jak największej sprawności i samodzielności
poprzez różnego rodzaju działania zmniejszające ból, stan zapalny, zwiększające zakresy
ruchomości oraz wzmacniające osłabione mięśnie. Rehabilitacja powinna opierać się na
połączeniu kinezyterapii, fizykoterapii, edukacji zdrowotnej, a także wprowadzeniu
odpowiedniego zaopatrzenia ortopedycznego.
Marzena Kociuba
Nasz Dziennik, Czwartek, 12 października 2023, Nr 237 (7805)
Pełna treść artykułu dostępna na stronie:
https://wp.naszdziennik.pl/2023-10-12/376437,reumatoidalne-zapalenie-stawow.html