ZROZUMIEĆ ATAK SERCA
CZYM JEST ATAK SERCA?
Serce, tak jak każdy inny mięsień wymaga ciągłych dostaw tlenu i substancji odżywczych do swoich komórek. Dlatego dwie duże tętnice wieńcowe zapewniają mu stałą dostawę natlenionej krewi i substancji odżywczych prosto do mięśnia sercowego. Jeżeli jedna z tych tętnic zostanie zablokowana, część serca zostaje odcięta od dostaw tlenu i substancji odżywczych, wywołując stan zwany „niedokrwieniem serca”.
Jeżeli niedokrwienie serca trwa zbyt długo, niedotlenione i wygłodniałe tkanki mięśnia sercowego zaczynają obumierać. Tak wygląda atak serca, nazywany również zawałem serca – czyli dosłownie śmiercią mięśnia sercowego.
Większość zawałów serca występuje w ciągu kilku godzin od pierwszych objawów – więc nie czekaj! Jeżeli jesteś przekonany, że zaczyna się atak serca od razu szukaj pomocy. Istnieją przypadki w których atak serca zaczyna się bezobjawowo, jednak większość zawałów zaczyna się od bólu w okolicy klatki piersiowej. Przy rozległym zawale ból często promieniuje, czyli sprawia wrażenie jakby dążył do jakiegoś miejsca np. do lewej lub do prawej ręki, a czasami do żuchwy. Ból serca trwa długo, nawet do pół godziny i jest przenikliwy. Niektórzy pacjenci opisują go „jakby ktoś deptał mi po klatce piersiowej”. Przy łagodnym ataku serca ból może być mylony z zgagą. Inne oznaki nadchodzącego zawału to duszności (krótki oddech), zawroty głowy, omdlenia lub nudności. Należy także pamiętać, że kobiety są w mniejszym stopniu narażone na klasyczne objawy ataku serca niż mężczyźni.
„ZŁOTA GODZINA” – CZAS NA WAGĘ ŻYCIA
„Złota godzina” tak kardiolodzy określają pierwsze 60 min od czasu pojawienia się pierwszych objawów ataku serca. Pacjenci, którzy w tym czasie dotrą do szpitala mają szansę w ogóle uniknąć zawału serca. Niestety im dłużej trwa niedokrwienie mięśnia sercowego, tym rozleglejszy jest obszar martwicy i gorsze rokowania dla pacjenta.
CO POWODUJE ATAK SERCA?
Większość zawałów serca jest wynikiem choroby tętnicy wieńcowej, czyli miażdżycy (arteriosklerozy) zwanej również „stwardnieniem tętnic”. Z wiekiem nasze naczynia krwionośne twardnieją, a na ściankach tętnic zaczynają odkładać się cząsteczki tłuszczu (cholesterol), białka i sole wapienne tworząc zatory nazywane blaszką miażdżycową. Proces ten zwęża naczynia krwionośne a oderwanie się blaszki miażdżycowej może spowodować nagły zator naczynia. Choć złogi cholesterolowe mogą wystąpić w każdej tętnicy, to niestety najczęściej występują w tętnicach wieńcowych serca, szyjnych (doprowadzających krew do mózgu) oraz głównych tętnicach doprowadzających krew do nóg.
Do innych przyczyn mogących spowodować zawał serca należą:
Powikłania po niewłaściwie leczonej anginie. Choć dzięki odpowiednim szczepionkom możemy zmniejszyć ryzyko występowania powikłań po anginie.
Skurcz tętnicy wieńcowej, kiedy to tętnica serca jest czasowo zwężona.
Kardiomiopatia przerostowa.
Wady zastawek serca.
Zawał serca często występuje także u pacjentów z dławicą piersiową (angina pectoris – dusznica bolesna) i jest to także pierwsza oznaka występowania choroby niedokrwiennej. W takiej sytuacji powinniśmy jak najszybciej skonsultować się z kardiologiem.